Jak efektywnie się uczyć?

Ludzie posiadają coś, co jest nazywane widzeniem peryferyjnym. Dzięki temu w dawnych czasach kątem oka mogliśmy dostrzec zagrożenie, i jakoś na nie zareagować. Dzisiaj jednak widzenie peryferyjne może służyć do rozpraszania nas podczas nauki. Kiedy jesteśmy skupieni, ale kątem oka dostrzeżemy coś ciekawego na biurku, nasze skupienie automatycznie słabnie lub znika. Kojarzysz sytuację, kiedy siedzisz, coś robisz, ale kątem oka dostrzegasz błysk w telefonie? To właśnie to. Po dostrzeżeniu błysku zaczynasz myśleć o tym, co to mogło być. Wiadomość? Telefon? Notyfikacja?

Właśnie dlatego posprzątaj swoje otoczenie, ogranicz szum tła i usuń jak najwięcej rozpraszaczy. Na biurku zostaw tylko materiały do nauki, nic więcej. Telefon przełącz w tryb samolotowy i schowaj w drugim pokoju. Wszystkie niepotrzebne rzeczy schodowej do szuflad lub, tak jak ja, przygotuj sobie specjalne pudełko na nie. Kiedy będziesz się uczyć, wszystko, co jest niepotrzebne, schowaj do tego pudełka, a pudełko wynieś do drugiego pokoju. Po skończonej nauce przywróć wszystko do pierwotnego stanu, o ile chcesz, jednak na czas nauki nie rozpraszaj się niczym.

Tak fizycznie odłącz internet. Jeżeli masz jakieś materiały ze stron www, przygotuj je wcześniej, ściągnij na dysk wszystko, czego potrzebujesz, i odłącz internet. Po pierwsze, nie będzie cię kusił, a po drugie, nie będziesz mieć żadnych notyfikacji (czyli rozpraszaczy, patrz wyżej). Dodatkowo możesz zacząć się łapać na tym, ile razy podczas nauki bez zauważenia wpisujesz w internecie strony, które nie służą nauce. Tylko chwilka fejsa, tylko minutka messenger/whatsapp, jeden filmik na YouTube… Ta jedna chwilka, jedna minutka, sprawiają, że skupienie całkowicie znika. Potrzeba 25 minut nauki non stop, żeby wejść w stan flow i przyjemnej szybkiej, nauki., a wystarczy taka jedna chwilka, jedna minutka, żeby z niego wyjść

Każdy materiał do nauki da się podzielić na mniejsze części. Zrób to, i zacznij traktować naukę jak projekt, który musisz zrobić. Każdy projekt ma swoje kolejne etapy, tak samo nauka ma swoje kolejne etapy. Zacznij od początku, od ogólnego tematu, i przechodź do coraz konkretniejszych.

Tak jak w poprzednim wpisie, tak i w tym wspominam, że w nauce również obowiązuje zasada Pareto – 20% materiału odpowiada za 80% punktów. Znajdź ten najważniejszy materiał, którego nauka da Ci najwięcej, i zacznij naukę od niego. Dzięki temu poświęcając minimum czasu, zyskasz najwięcej. Więcej o zasadzie Pareto znajdziesz tutaj.

Kiedy masz naukę podzieloną na zadania, zaplanuj kiedy się jej nauczysz. Nie trzymaj się sztywnych dat i godzin, nie martw się też jeżeli Ci nie wyjdzie. Samo planowanie pozwoli Ci przestawić się na naukę w określonych porach. Może to pomóc nie zmotywować, a może też pomóc wejść od razu w tryb nauki o określonej porze. Dodatkowo planuj małe porcje zadań.

Nie planuj, że np. „W poniedziałek o 18 będę się uczyć”, zamiast tego zaplanuj, że „W poniedziałek o 18.00 będę siedzieć przy posprzątanym biurku z materiałami do nauki”. Zarządzaj nie tym, co będziesz robić, ale tym gdzie będziesz, i jak będzie wyglądała przestrzeń wokół Ciebie. Przy opcji „o 18 się uczę” możesz dalej siedzieć przed komputerem, laptopem, na kanapie przed telewizorem itd. To jest na pewno lepsze niż nauka. Kiedy jednak o 18 siedzisz przy biurku, a na około są materiały do nauki, o wiele lepiej jest się do niej zabrać, prawda?

Jeżeli nauki jest naprawdę dużo, rozplanuj ją na kilka dni od razu, z góry. Planuj na każdy dzień mało, ale rozpisz to tak, żeby zdążyć przed testem czy kolokwium. Zostaw sobie dzień przed samym egzaminem na odpoczynek i lekką powtórkę. Jeżeli temat planowania przy pomocy aplikacji Nozbe Cię zainteresuje, tutaj możesz znaleźć poradnik jak to robić z głową :)

Ćwicz, czy zapisuj to, czego się uczysz. Pisanie jest bardzo ważne, pomaga nam zapamiętywać więcej. Osobiście jestem wielkim zwolennikiem pisania ściąg. Żeby je zrobić, nie dość, że musisz przerobić cały materiał, to jeszcze go zrozumieć, wybrać najważniejsze rzeczy, esencję wszystkiego, i zapisać to. Nie radzę ze ściąg korzystać, ale warto je przygotować po prostu jako trening i naukę. Samo czytanie w kółko tego samego niczego cię nie nauczy, musisz robić coś więcej, np. zapisywać wiedzę.

Nauka z innymi ma wiele różnych ciekawych plusów. Po pierwsze, możecie się nawzajem motywować i kontrolować podczas nauki. Dwa, możecie sobie pomagać, kiedy ktoś nie daje rady lub odstaje, a więc nauka pomaga zacieśniać przyjaźnie. Po trzecie, tłumacz innym to, czego się uczysz, swoimi słowami. Żeby to zrobić, musisz poznać materiał, zrozumieć go, i wybrać esencję (jak ze ściągami, prawda?), a dodatkowo wytłumaczyć. Znowu, pomagasz innym (przyjaźnie) i uczysz się. Po czwarte wspólnie odpoczywacie od nauki, a więc znowu przyjaźnie, ale też szybszy i lepszej jakości odpoczynek. A lepszy odpoczynek to lepsza nauka :) Widzisz więc, że nauka z innymi ma sporo zalet.

Po nauczonym rozdziale czy temacie napisz o nim recenzję. Swoimi słowami opisz krótko dział, co tam było, co ci się podoba, co nie, co jest łatwe, a co sprawia trudność. Takie swoiste podsumowanie działu nie dość, że pozwoli Ci się wyżyć i odreagować trudny kawałek, to dodatkowo sprawi, że przypomnisz sobie i zapamiętasz więcej.

Nie używaj ich oczywiście, ale je rób. Robienie ściąg to wyciąganie najważniejszych informacji, samej esencji z całej wiedzy na egzamin. Można wręcz powiedzieć, że to… 20% wiedzy, które da ci 80% wyniku :) Tak czy inaczej, rób ściągi, a na koniec ich nie używaj. Same ich robienie po pierwsze sprawia, że wielokrotnie czytasz ten sam materiał, żeby wybrać najważniejsze informacje, a po drugie te informacje zapisujesz, a to też jest bardzo ważne, o czym dowiesz się za chwilę.

Nie zostawiaj całej nauki na maraton ostatniego dnia. Rzadko kiedy jest to dobry pomysł. Zamiast tego ucz się po trochę codziennie. Lepsze jesz sześć dni po godzinie nauki niż jeden dzień i sześć godzin nauki non stop. Nie możemy utrzymywać koncentracji i uczyć się non stop przez dłuższy czas. Przy maratonach nauki ta efektywność nauki z czasem spada. Duża ilość kofeiny może trochę pomoże, jednak kolejnego dnia jesteśmy strasznie zmarnowani. Właśnie dlatego lepiej uczyć się regularnie, przez kilka dni, ale małej ilości materiału.

Kiedy się uczysz, warto tej nauce dać jakieś ramy czasowe i narzucić sobie przerwy. Niezastąpiona do tego jest technika pomodoro. Więcej o niej możesz przeczytać tutaj.

Podczas nauki warto robić mapę myśli, czyli zapisywać to, czego się uczysz w postaci kolorowej mapy z obrazkami. Aktywujesz wtedy więcej swojego mózgu, oraz łączysz nudną naukę z czymś ciekawym. O tym, jak ją robić i dlaczego warto, możesz przeczytać tutaj.

Przed rozpoczęciem nauki danego działu czy tematu zapisz sobie na kartce dziesięć pytań dotyczących tego działu, na które chcesz znać odpowiedź. Po skończonej nauce spróbuj odpowiedzieć na nie. Jeżeli Ci się udało, świetnie! Jeżeli nie, widzisz, co musisz powtórzyć. Dzięki temu nie powtarzasz jeszcze raz całego działu w kółko, tylko te konkretne rzeczy, których Ci brakuje

Jeżeli uczysz się dłuższy czas, i widzisz, że ta koncentracja jest słabsza, zrób sobie przerwę. Pozwoli Ci to odpocząć i naładować się przed kolejną nauką. Najlepszą opcją jest wyjście z domu na przynajmniej 30-minutowy spacer. Dzięki temu mózg dwa razy zmieni otoczenie, z domu na zewnętrze, i później powrotem na dom. Mimo, że dalej będziesz się uczyć w tym samym miejscu, mózg będzie bardziej skory do nauki. W końcu to nowe miejsce. Dodatkowo spacer pozwala popatrzeć w niebo czy też na zieleń, co dodatkowo zwiększa jakość odpoczynku. Niby krótki spacer, a jaki dobry😄

Badania mówią, że nasz umysł działa w dwóch trybach – przyjmowania informacji i pracy nad informacjami. Kiedy tylko przyjmujemy informacji, na przykład ucząc się non stop, nasz mózg nie ma czasu na przetrawienie tych informacji. Nie ma czasu potworzyć nowych połączeń między neuronami, czyli skojarzyć jednej wiedzy z inną. Nie ma czasu na lepsze zapamiętanie. Dlatego tak ważne dla efektywnej nauki są przerwy z poprzedniego punktu. Podczas tych przerw przespaceruj się, porozmawiaj z rodziną, poćwicz czy zrób cokolwiek, co nie będzie ci dostarczać nowych informacji. Może to być nawet wyjście na balkon i przez 5 minut myślenie o niczym podczas patrzenia na okolicę. Ważne, żeby mieć czas, podczas którego ty nie przyjmujesz nowych informacji, a mózg pracuje nad zapamiętaniem starych

Powyższe sposoby pozwolą Ci na szybszą, lepszą i efektywniejszą naukę. Działają zawsze, zarówno kiedy masz mało czasu, jak i kiedy czasu jest całkiem sporo. Na początek polecam wybrać jeden czy dwa punkty, zacząć je stosować, i z czasem dokładać kolejne. W pewnym momencie zobaczysz, że o wiele mniej czasu idzie na naukę, a więcej na Twoje sprawy. Ucz się więcej, ucząc się mniej :)